VEÑA, HO, ASI NON SE CONTA UNHA HISTORIA...

2. CARMEN

Regresaba pola Ronda cara á miña casa. Vin Carmen a uns oito ou dez pasos de min. Apoiábase de lado no oco dun portal e, sen estridencia, mostraba certo desconcerto. Un coche grande e azul sacaba o seu morro xusto naquel momento pola boca dun garaxe diante dela. Pensei que a postura podía deberse a iso, pero non me acababa de encaixar aquela actitude coa súa persoa. Carmen é unha desas mulleres que foi bendicida co don da delicadeza, do encanto, da solicitude e a bondade. Foramos compañeiros durante aproximadamente oito meses nun dos diversos destinos que o meu paso azaroso pola Administración me deparou. Ao pouco de cambiarme para outro, xubilouse. A min caérame moi ben. Debo confesar que me gustan moito as mulleres delicadas, nas que se descobre axiña unha exquisita educación. Achegueime a ela devagar, sorrindo e ela miroume como un animaliño asustado. É certo, así me mirou.
-Que pasou, Carmen?- díxenlle-. Non te encontras ben?
Púxenlle a miña man no seu cóbado. Vestía unha gabardina negra e un pano de seda, non sei, de seda sería, sobresaía ben colocado no colo. Seguía recostada de lado no oco do portal.

-¡Ai, si, fillo!- díxome-.Saín comprar o pan e é que non podo continuar.

-Queres que chame a alguén?-fixen ademán de sacar o teléfono móbil do peto-. Se queres chamo o 061.
-Non, non. É que... non sei... é que tiven un derramo pleural e agora... ai... é que... non podo...
-Tranquiliña, non te preocupes. Se non queres que chame o 061, chamo un taxi que nos leve ata o Hula.
-Non, non, ao Hula, non. A ver se me vai pasando e podo chegar ata casa.
Os dous falabamos a media voz, sen alterarnos, sen marcar ningunha angustia nin inquietude.
-Como queiras-dixen. -Cóllete do meu brazo. Acompáñote á casa.
-Non, non, por Deus. Non te molestes. A ver se me repoño un pouquiño...
-Non digas iso, muller; non é ningunha molestia. Anda-ofrecinlle o meu brazo-, cóllete e imos andando a modiño.
-Meu Deus… meu Deus… ai… ai…

Colleuse do meu brazo cun impulso cheo de determinación, no que se mesturaban a decisión e a gratitude. Comezamos a camiñar lentamente. Chegoume o aroma do seu perfume. Un perfume caro, suave, nada estoxadizo. Fresco. Limpo.

-É que... tiven... ai... tiven un derramo pleural, sabes, fillo?... ai... ai...
-Tranquliña, Carmen. Non teñas présa. A modiño, vai a modiño. Pero, pénsao. Paramos un taxi ou chámo un e ímos ao Hula...
-Non, ao Hula, non. Ademais, a min aténdenme nos Ollos Grandes... Imos ata casa... ai... e repouso un pouco e a ver... ai... ai...
A verdade, eu mantiña a calma porque, malia os seus lamentos incontibles, ela non mostraba ningunha axitación, mantiña a compostura e a fortaleza de espírito, supoño, dunha forma admirable. Era evidente que tiña que estar a pasalo moi mal. A cada pouco parabámonos. Ás veces ela soltábame. Mirábame. Cos seus ollos escuros, moi brillantes, na súa faciana miúda. En realidade, toda ela era miúda. Agora debe ter, como mínimo, os oitenta, pero non os aparenta. Para nada. A min paréceme sempre a mesma. Máis resumida, iso si; a cabeza máis afundida entre os ombros e o corpo, talvez, un pouco caído cara a un lado, cara a dereita... Desde que nos separamos despois da miña estanza naquel destino, a nosa relación reducírase a meros encontros, breves sempre, pola rúa. Saudabámonos con afecto e faciámonos as cerimoniosas preguntas que son de rigor. En ocasións saudabámonos simplemente e cada un seguía o seu camiño. Despois de cada unha das paradas, ela volvía agarrarse ao meu brazo con aquel impulso cheo de decisión e gratitude.

 -Carmen, ti eras de Reus, verdade?

-Son, son-corrixiume.
-Claro, Muller, es. E a túa familia, tela alí?
-Eu xa non teño familia.
-Non tes familia? Ningunha? Non che queda ningunha familia?-intentei borrar das miñas preguntas a compaixón e o asombro que as impulsaba.
-Non, fillo; ningunha. Eu xa non teño familia.
Meu Deus!, pensei... ou sentín. Non sei se o pensei ou o sentín. Meu Deus! Estou a acompañar esta muller cara a un piso baleiro no que se quedará soa, completamente soa, co seu medo, coa súa angustia, coa súa enfermidade. Soa coa súa soidade. Unha soidade absolutamente inapelable. Unha soidade absoluta. Absoluta soidade. Na vellez, no momento derradeiro. Meu Deus!
-Pero, Xoán Ramón, canto me doe molestarte! Déixame aquí. Xa podo eu soa...
-Non digas iso, muller. Non me molestas nada. Ao contrario. Encántame estar contigo. Lamento que sexa nestas condicións, pero alégrome de poder estar contigo, de veras.
-Sempre fuches moi atento comigo, é a verdade.
-Fun como ti merecías que fose, Carmen. Nin máis nin menos.
Ela apertoume o brazo. Continuaba lamentándose, interrompendo as frases cos seus laios, alasando...

 -E tes netos? Cantos netos tes?

Eu quería dicirlle que non falase, que aforrase forzas, que xa bastante esforzo estaba a facer con só camiñar. Pero supuxen que falar lle faría ben. Os dous continuabamos mantendo a calma, aínda que eu tiña moitas dúbidas sobre o que estabamos a facer. Podía tratarse dunha insuficiencia cardíaca e o mellor sería evitar calquera esforzo e trasladarse a un centro médico con urxencia. De feito, as súas miradas ás veces parecíanme prementes e o seu rostro demudado, desencaixado pola angustia da falta de vida e a dor, talvez expresaba medo tamén. Quizais esperaba que eu decidise por ela. Pero non me atrevín a contrariar as súas protestas. Seguimos andando vagariño cara á súa casa.
-Teño tres, Carmen-respondinlle-; dúas nenas e un neno.
-Que bonito é iso, verdade, fillo?
-Si, si; realmente é algo fóra de serie. Eu non crin que ser avó chegase ser algo así.
-Tres netiños, que bonito... E a túa muller estarache esperando... Meu Deus...
Empezou a chover forte. Carmen deume un paraugas no que eu non reparara. Abrino e cubrímonos con el os dous.
-¡Oh, como chove! Cando cheguemos á casa levas este paraugas.
-Non te preocupes, muller, non...
-Si, si; lévalo.

 Xa iamos baixando Nicomedes Pastor Díaz. Debiamos de ter percorrido, máis ou menos, a metade do camiño ata a súa casa. Carmen continuaba alasando e xemendo.

-É que tiven un derramo pleural, sabes, fillo?-repetiu-. Antes tiven un cancro de peito. Non o sabías?
-Non, non o sabía, non. Cando foi iso?
-Uf! Xa hai moito... foi despois de xubilarme. Xa ti marcharas e eu logo xubileime...
-Vaia, non sabía nada.
-Quitáronmo e quedei ben. Pero agora con este derramo que me deu... estiven moi mal... pero, como hoxe, nunca... non sei que me pasa hoxe, non sei... Meu Deus… Meu Deus...
Ao dobrar a esquina metémonos debaixo duns soportais estreitos. Había alí unha parella cun carriño de bebé. Carmen detívose. Iluminóuselle a cara. Deixou de arquexar e de lamentarse. Pareceu recuperarse de todo.
-Ai!-exclamou co rostro transfigurado-. Xa sei que tivemos unha bebiña no edificio; porque é nena, verdade?
Aos pais caíalles a baba. A nai descubriu a cabeciña da súa filla para que puidésemos vela.
-¡Oi, que cosiña tan linda! Que riquiña! Criatura! Parabéns, de verdade; disfrutádea, disfrutádea.

 Antes do seu portal había catro chanzos. Continuaba chovendo forte.

-Vaia, eses chanzos... -dixen eu-. Non podemos subir por outro sitio?
-Si, polo outro lado, pero hai que dar toda a volta.
-Ben, pois a modiño, eh? Sen présa.
-Pero ti... vólvete xa... Meu Deus, a túa muller que che estará a esperar... Vólvete xa e leva o paraugas.
-Anda, cala, cala. Non penso deixarte soa ata que vexa que estás mellor. Porque na túa casa non hai ninguén, nonsi?
-Non fillo, ninguén.
-Comprenderás que non poida deixarte soa neste estado. Ben, imos arriba e logo veremos o que facemos.
-Que ben te portas comigo, Xoán Ramón! Fas todo isto por min...
-Fágoo por ti, claro, pero se isto te tranquiliza, déixame dicirche que o faría por calquera outra persoa no mesmo caso. Agora, que sexas ti, pois mellor.
-¡Ai, grazas, fillo, grazas!-e volveu apertarme o brazo e a esbozar toda a súa gratitude no xesto- Non te preocupes, no cuarto teño uns veciños que miran moito por min, axúdanme todo o que poden, son encantadores. Que che vou dicir a ti!
Custoulle un imperio subir outros tres chanzos ata o ascensor. Levaba as comisuras dos labios cheas de escuma branca. Amoloume aquilo. Pareceume unha sorte de escarnio gratuíto e raposeiro aquela pasta branca afeando a súa cara tan feitiña, de vella fermosa... Unha falta de respecto da vida toda para con unha muller tan delicada. A puta vida... Xa dentro do ascensor, pulsou o cuarto e logo o quinto. Despois dubidou.

 -Irei ao cuarto? Non, mellor vou ao quinto.

-Ti en cal vives?
-Eu vivo no quinto.
-Pois imos ao cuarto. Soa non podes quedar. De ningunha maneira.
Aínda dubidou varias veces, pero conseguín que parase no cuarto. Chamamos ao timbre dunha das portas que había no amplo relanzo. Abriunos un home duns setenta ou setenta e dous anos, pero con aspecto robusto e saudable. Eu coñecíao de vista. Mirounos con curiosidade. A min primeiro e logo a ela.
-Encontrábase mal, e pensamos...
-¡Oh, si, claro, claro! Pasade, pasade.
-É un antigo compañeiro-dixo Carmen sinalándome-. Acompañoume, tan amable. Pensei que podía descansar un pouquiño aquí, convosco.
-Claro, muller. E comes con nós. Anda, entra. Fulana (non recordo o nome da súa muller) está a chegar.
Despedinme dos dous, especialmente de Carmen, claro, a quen lle fixen uns aloumiños nas meixelas, e dende entón non deixei de pensar en volver por alí para ver como segue, pero non o fixen.

Non quito a súa soidade da cabeza.